Celalettin Kesikbaş: "Eskişehir yüksek teknoloji ihracatında Türkiye'de lider"

Eskişehir Sanayi Odası Başkanı Celalettin Kesikbaş şu ifadeleri kullandı; “Eskişehir Sanayisi Eskişehir için gerçekten önemli bir kıymet. Şimdi birkaç rakamı hızlıca toparlayıp, ardından yoruma açık konulara devam etmekte fayda var. Bugün gelinen noktayı anlatıyorum. Bugün itibarıyla sanayi odasında toplam 1.500 üyemiz var. Türkiye'de toplam 12 sanayi odası bulunuyor ve Eskişehir Sanayi Odası, hem tarihsel süreçte hem de bugünkü durumu itibarıyla oldukça önemli odalardan biri. Eskişehir’de yan sanayileri de dahil edersek ki sanayi odasına üye olabilmek için en az 10 çalışan gerekiyor. Daha küçük atölyeler veya Teksan, Emko gibi sanayi bölgelerindeki üretici arkadaşlarımızı da işin içine katarsak, yaklaşık 4.000-5.000 kuruluşun sanayiye doğrudan ya da dolaylı olarak katkı sunduğunu söyleyebiliriz. Bu büyük bir dinamizm yaratıyor. Eskişehir'deki sanayinin toplam cirosu 9 milyar dolar. Bu oldukça iyi bir rakam ve gayri safi yurt içi hasıla içinde önemli bir yere sahip. TÜİK verilerine göre ihracatımız görece düşük olabilir ancak üretim merkezlerine göre Ticaret Bakanlığı'nın açıkladığı ihracat rakamları daha net bir tablo sunuyor. Toplam 4,5 milyar dolar ihracat gerçekleştiriyoruz ve şu anda Türkiye’de ihracatta en hızlı büyüyen ikinci kent konumundayız. Ayrıca dış ticaret fazlası veren nadir merkezlerden biriyiz. Eskişehir'de sanayinin gayri safi yurtiçi hasıla içindeki payı 1990 yılında %28 iken bugün %40'ı aşmış durumda. Eğer Eskişehir’de olmayan ancak burada üretim yapan şirketleri de işin içine katarsak, bu oran %48-49 seviyelerine kadar çıkıyor ki bu çok kıymetli bir rakam. BEBKA'dan aldığımız verilere göre, Eskişehir'de tarımın payı %6,8; diğer kısımlarda ise hizmet sektörü öne çıkıyor. Eskişehir sanayisinde toplam çalışan sayısı 100 bin. Bunun içine catering firmaları gibi destek hizmetleri dahil değil. Küçük atölyeler de dahil edildiğinde, sanayi odası üyelerinin yaklaşık 90 bin çalışanı bulunuyor. Buna ek olarak 10 bin kişiyi de katarsak, toplamda 100 bin  çalışan sanayiden geçimini sağlıyor. Çekirdek aileyi 3 kişi olarak kabul edersek, Eskişehir’de nüfusun yaklaşık üçte biri doğrudan ya da dolaylı olarak sanayiden besleniyor. Bunu en net şekilde pandemi döneminde gözlemledik. Eskişehir’de öğrenciler yoktu, servis ve hizmet sektörü tamamen durmuştu. Ticaret neredeyse tamamen kapanmıştı. Ancak Eskişehir sanayisi her gün kuzeyden batıya, batıdan doğuya hareketliliğini sürdürdü ve üretimden hiçbir şekilde kopmadı. O dönemde sanayinin kente ne kadar büyük bir dinamik kattığını net bir şekilde görmüş olduk. Eskişehir'in önemli özelliklerinden biri de yüksek teknoloji ihracatında Türkiye'de lider olması. Toplam ihracatımızın %30’u yüksek ve orta yüksek teknolojiye dayanıyor. Tabii ki geleneksel üretimler de var ama %30’luk oran oldukça yüksek bir seviye. Türkiye ortalaması ise sadece %3,9. Yani Eskişehir, Türkiye ortalamasının yaklaşık 8 katı kadar yüksek ve orta yüksek teknoloji ihracatı yapıyor. Kilogram başına ihracat değerinde de Türkiye ortalamasının üzerinde bir seviyedeyiz. Aşağı yukarı kilogram başına 2 dolar ihracat bedelimiz var. Türkiye ortalaması ise 1,35-1,40 dolar arasında değişiyor. Eskişehir, motor üretiminde de Türkiye'nin önemli merkezlerinden biri. Uçak motoru, helikopter motoru, insansız hava aracı motorları, lokomotif motorları, kamyon ve gemi motorları gibi alanlarda güçlü bir üretim altyapısına sahibiz. Ayrıca Arçelik kaynaklı kompresör motorları üretimi de önemli bir yer tutuyor. Sanayi altyapısı açısından da gelişmiş durumdayız. Bakanlık tarafından onaylanmış 23 AR-GE ve tasarım merkezimiz bulunuyor. Organize Sanayi Bölgesi (OSB) tek parçada 35 milyon metrekarelik bir alanı kapsıyor ve Türkiye’nin en büyük OSB'lerinden biri. Sektörel kümelenmeler açısından da Eskişehir oldukça iyi bir konumda. Havacılık, raylı sistemler, seramik, madencilik ve mobilya imalatı gibi alanlarda aktif kümelenmeler mevcut. Bunlar yığılmalar değil, gerçekten organize ve etkili çalışan kümeler. Türkiye’nin en büyük 500 sanayi kuruluşu listesinde Eskişehir'den 19 firma bulunuyor. Ancak toplam yüz ölçümü içinde sanayi alanlarının payı yalnızca binde 4. OECD ülkelerinde bu oran ortalama %3,6; Almanya’da ise %4’ün üzerinde. Eskişehir’in yüz ölçümünün sadece binde 4’ü sanayiye ayrılmış durumda. Bu oran oldukça düşük, yani hâlâ tam anlamıyla bir sanayi kenti olduğumuzu söylemek zor. Sanayiye dair rakamlarımız güçlü, yüksek teknoloji ihracatımız iyi, ancak arazi kullanım oranlarımız sanayileşmiş ülkelerin oldukça gerisinde.”